การสอบไล่ภาคฤดูร้อน ปีการศึกษา 2550
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW4002 การว่าความและการจัดทำเอกสารทางกฎหมาย
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน จำนวน 4 ข้อ (คะแนนเต็มข้อละ 25 คะแนน)
ข้อ 1. ในคดีแพ่งเรื่องหนึ่งทนายเจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้แทนเจ้าหนี้ แต่ไม่ส่งมอบแก่เจ้าหนี้ ความประพฤติ ของทนายเช่นนี้จะผิดมรรยาททนายความหรือไม่ เพราะเหตุใด
ธงคำตอบ
ข้อบังคับสภาทนายความว่าด้วยมรรยาททนายความ พ.ศ. 2529
ข้อ 15 กระทำการใดอันเป็นการฉ้อโกง ยักยอก หรือตระบัดสินลูกความ หรือครอบครองหรือ หน่วงเหนี่ยวเงินหรือทรัพย์สินของลูกความที่ตนได้รับมาโดยหน้าที่อันเกี่ยวข้องไว้นานเกินกว่าเหตุ โดยมิได้รับความยินยอมจากลูกความ เว้นแต่จะมีเหตุอันสมควร
วินิจฉัย
ในกรณีที่ทนายความมีอำนาจรับชำระหนี้แทนโจทก์ และเมื่อทนายความได้รับชำระหนี้มาแล้ว ก็ต้องนำเงินส่งแก่ลูกความโดยไม่ชักช้า จะครอบครองหรือหน่วงเหนี่ยวเงินหรือทรัพย์ของลูกความที่ตนได้รับ แทนโดยหน้าที่ทนายความอ้นเกี่ยวข้องไว้นานเกินกว่าเหตุโดยมิได้รับความยินยอมจากลูกความไม่ได้ เว้นแต่จะมีเหตุ อันสมควร เช่น มีข้อตกลงให้ทนายความหักเงินที่ได้รับไว้เป็นค่าทนายได้จนกว่าจะครบ ที่เหลือจึงส่งคืนลูกความ เช่นนี้ถือว่ามีเหตุอันสมควรย่อมทำได้
กรณีตามอุทาหรณ์ การที่ทนายเจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้แทนเจ้าหนี้แล้วแทนที่จะส่งเงินหรือทรัพย์สินที่ได้รับชำระหนี้มาให้แก่เจ้าหนี้ลูกความของตน แต่กลับไม่ส่งมอบให้โดยไม่ปรากฏว่ามีข้อตกลงหรือลูกความให้ความยินยอม กรณีถือว่าเป็นการครอบครองหรือหน่วงเหนี่ยวเงิน หรือทรัพย์สินของลูกความที่ตนได้รับมาโดย หน้าที่อันเกี่ยวข้องไว้นานเกินกว่าเหตุโดยมิได้รับความยินยอมจากลูกความของตน และไม่มีเหตุอันสมควรที่จะครอบครองหรือหน่วงเหนี่ยวเงินหรือทรัพย์สินนั้นไว้ได้ อันเป็นการประพฤติผิดมรรยาททนายความ ตามข้อบังคับ สภาทนายความฯ ข้อ 15
สรุป ความประพฤติของทนายความดังกล่าวถือว่าเป็นการประพฤติผิดมรรยาททนายความ
ข้อ 2. ก. การเตรียมคดีก่อนฟ้อง หมายความว่าอย่างไร ให้อธิบายความหมายพอสังเขป
ธงคำตอบ
อธิบาย
เมื่อมีลูกความมาติดต่อให้เป็นทนายความว่าต่างแก้ต่างให้ ก่อนที่จะนำคดีไปสู่ศาล ทนายความ ที่ไม่ประมาทต้องรู้จักเตรียมคดี เพราะการที่จะชนะคดีนั้นนอกจากพยานหลักฐานที่ดีแล้วการเตรียมตัวที่ดีของทนาย ก็มีส่วนสำคัญ มิได้ยิ่งหย่อนไปกว่ากันเลย
การเตรียมคดีก่อนฟ้อง หมายถึง การเตรียมข้อเท็จจริง พยานหลักฐาน ทั้งพยานบุคคลและ พยานเอกสาร รวมถึงวัตถุพยานอื่น ๆ ที่จะทำให้ทราบในเบื้องต้นได้ว่า คดีควรจะดำเนินไปในแนวทางที่ถูกต้อง ประการใด เนื่องจากบุคคลที่เข้ามาติดต่อทนาย อาจเป็นผู้ถูกโต้แย้งสิทธิหรือมีความเดือดร้อนอย่างแท้จริงที่จะต้องพึ่งความยุติธรรม อาจจะถูกหลอกลวง ถูกโกง ถูกกล่าวหาโดยปราศจากมูลความจริง และอาจมีผู้ที่ไม่สุจริต แต่ประสงค์จะอาศัยทนายเป็นเครื่องมือ ก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่บุคคลอื่น อาจจะแกล้งฟ้องร้อง กล่าวหา คนอื่นให้เสียชื่อเสียง ถ้าทนายความได้สอบข้อเท็จจริงก็จะได้ทราบในเบื้องต้นว่า ผู้ที่เข้ามาติดต่อเป็นสุจริตชน หรือไม่ ซึ่งทำให้ตัดสินใจได้ว่าควรจะรับเป็นทนายความหรือไม่
ข. สมมติข้อเท็จจริงนายไก่ขับรถห้องเย็นที่ดัดแปลงลักลอบนำคนงานต่างด้าวเข้ามาในประเทศไทย ก่อนถึงที่หมายได้ยินเสียงเคาะตัวถังรถยนต์จึงจอดรถแล้วเปิดประตูห้องเย็นพบคนงานบาง ส่วนเสียชีวิต นายไก่ได้หลบหนีเข้าป่าข้างทางแล้วเดินไปขึ้นถนนข้างหน้าห่างที่เกิดเหตุ 300 เมตร พบนายไข่ซึ่งเป็นคนรู้จักขับรถบรรทุกผ่านที่เกิดเหตุมา นายไข่ได้จอดรถรับนายไก่ไปได้ประมาณ 3 กิโลเมตร นายไก่ได้ขอลงจากรถแล้วหลบหนีไป ก่อนลงจากรถ นายไก่ได้ฝากนายไข่บอกนายด้วย ต่อมานายไก่ถูกตำรวจจับตัวได้ ดังนี้ หากจะต้องดำเนินคดีอาญานายไข่ พนักงานสอบสวนจะต้องตั้งข้อหาอาญา ฐานใดจึงจะถูกต้อง
ธงคำตอบ
หลักกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา 189 ผู้ใดช่วยผู้อื่นซึ่งเป็นผู้กระทำความผิด หรือเป็นผู้ต้องหาว่ากระทำความผิด อันมิใช่ความผิดลหุโทษ โดยให้พำนักแก่ผู้นั้น โดยซ่อนเร้นหรือโดยช่วยเหลือผู้นั้นด้วยประการใดเพื่อไม่ให้ถูกจับกุม ต้องระวางโทษ…
มาตรา 291 ผู้ใดกระทำโดยประมาท และการกระทำนั้นเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย
ต้องระวางโทษ…
วินิจฉัย
กรณีตามอุทาหรณ์ การที่นายไก่ขับรถห้องเย็นที่ดัดแปลงลักลอบคนงานต่างด้าวเข้ามาในประเทศจนมีคนงานบางส่วนเสียชีวิต การกระทำของนายไก่เช่นนี้ถือว่าเป็นกระทำโดยปราศจากความระมัดระวัง ซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจักต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ และผู้กระทำอาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านั้นได้ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่ นายไก่จึงต้องรับผิดฐานกระทำโดยประมาทเป็นเหตุให้บุคคลอื่นถึงแก่ความตาย ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 291
ต่อมาข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่า ภายหลังจากที่นายไก่กระทำความผิดแล้ว นายไก่ได้หลบหนี และได้พบนายไข่ซึ่งเป็นคนรู้จัก นายไข่ได้จอดรถรับนายไก่ไปประมาณ 3 กิโลเมตร นายไก่ได้ขอลงจากรถ และก่อนลงจากรถนายไก่ได้ฝากนายไข่บอกนายด้วย ต่อมานายไก่ถูกตำรวจจับตัวได้ กรณีเช่นนี้ หากจะต้องตำเนินคดี อาญากับนายไข่ พนักงานสอบสวนควรจะตั้งข้อหาอาญาฐานช่วยเหลือผู้กระทำความผิดเพื่อไม่ให้ต้องถูกจับ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 189 เพราะเหตุว่า พฤติการณ์ของนายไข่ดังที่กล่าวมาข้างต้น ถือว่าเป็นการ ช่วยเหลือผู้กระทำความผิด (จอดรถรับนายไก่) อันมิใช่ความผิดลหุโทษ (ความผิดฐานประมาทเป็นเหตุให้บุคคล อื่นถึงแก่ความตาย) เพี่อไม่ให้ต้องโทษ โดยช่วยผู้นั้นด้วยประการใดเพี่อไม่ให้ถูกจับกุม
สรุป พนักงานสอบสวนจะตั้งข้อหานายไข่ฐานช่วยเหลือผู้กระทำความผิดเพี่อไม่ให้ถูกจับกุม ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 189
ข้อ 3. สมมติข้อเท็จจริงว่าเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2551 เวลาประมาณ 19 นาฬิกา นายเอกไปรับประทาน อาหารที่ตลาดโต้รุ่ง ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นนทบุรี ได้ลืมโทรศัพท์มือถือยี่ห้อซัมซุง 1 เครื่อง ราคา 1,800 บาท ไว้ที่ร้านอาหาร เมื่อเดินออกจากร้านไปไม่ไกลนัก นึกได้จึงย้อนกลับไปที่ร้านเดิม ปรากฏว่าโทรศัพท์หายไปแล้วสอบถามเด็กเสิร์ฟบอกว่าเห็นชายคนหนึ่งหยิบเดินออกไปนอกร้าน นายเอกได้ติดตามไปพร้อมเด็กเสิร์ฟพบชายดังกล่าวทราบชื่อว่านายโท นายเอกได้ขอโทรศัพท์คืน แต่นายโทปฏิเสธว่าไม่ได้หยิบมา พอดีตำรวจสายตรวจผ่านมา นายเอกได้แจ้งตำรวจ ตำรวจขอ ตรวจค้นตัวนายโทแต่ไม่พบของกลางแต่พยานยืนยัน ตำรวจได้ควบคุมตัวส่งพนักงานสอบสวน ท้องที่ทำการสอบสวน ผู้ต้องหาให้การปฏิเสธ แต่พนักงานสอบสวนเห็นว่าคดีมีมูลทำความเห็น ส่งฟ้อง ส่วนผู้ต้องหาญาติได้ประกันตัวไป สมมติให้ท่านเป็นพนักงานอัยการ จงเรียบเรียงคำฟ้อง คดีอาญาฐานลักทรัพย์ในเวลากลางคืน ตาม ป. อาญา มาตรา 334, 335(1) เรียบเรียงเฉพาะส่วน เนื้อหาคำฟ้องตาม ป.วิ. อาญา มาตรา 158(5)
ป. อาญา มาตรา 334 บัญญัติว่า “ผู้ใดเอาทรัพย์ของผู้อื่น หรือที่ผู้อื่นเป็นเจ้าของรวมอยู่ด้วยไป โดยทุจริต ผู้นั้นกระทำความผิดฐานลักทรัพย์…”
มาตรา 335 “ผู้ใดลักทรัพย์ (1) ในเวลากลางคืน…”
ฯลฯ
ธงคำตอบ
คำฟ้องอาญา
ข้อ 1. เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2551 เวลากลางคืนหลังเที่ยง จำเลยนี้ได้บังอาจกระทำความผิด ต่อกฎหมายกล่าวคือ จำเลยได้เอา (ลักเอา) โทรศัพท์มือถือยี่ห้อซัมซุง 1 เครื่อง ราคา 1,800 บาท ของนายเอก ผู้เสียหายไปโดยทุจริต
เหตุเกิดที่ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี
ข้อ 2. ตามวันเวลาดังกล่าวในข้อที่ 1. เจ้าหน้าที่ตำรวจได้รับแจ้งจากนายเอกผู้เสียหายว่า จำเลยได้ลักโทรศัพท์ไป จึงได้ทำการค้นตัวแต่ไม่พบของกลาง และได้ควบคุมตัวจำเลยส่งพนักงานสอบสวนทำการสอบสวนแล้ว ชั้นสอบสวนจำเลยให้การปฏิเสธ แต่คดีมีมูล ระหว่างสอบสวนจำเลยได้รับการประกันตัวไป ตั้งแต่วันถูกจับ ได้ส่งตัวจำเลยมาพร้อมฟ้องนี้แล้ว
ข้อ.4. คดีแพ่งเรื่องหนึ่ง จำเลยได้ยื่นคำให้การต่อสู้คดีแล้ว ต่อมาจำเลยได้ตกลงชำระหนี้ให้โจทก์เป็น ส่วนใหญ่ คงค้างเล็กน้อย โจทก์ไม่ติดใจเรียกร้องส่วนที่เหลือประสงค์จะถอนพ้อง ให้ท่านใน ฐานะทนายโจทก์เรียบเรียงคำร้องขอถอนพ้อง (เรียบเรียงเฉพาะส่วนเนื้อหาคำร้องโดยให้ลงชื่อ เป็นผู้ร้องและเขียนคำร้องด้วย)
ธงคำตอบ
คำร้องขอถอนฟ้อง
ข้อ 1. คดีนี้โจทก์ได้ยื่นฟ้องจำเลยและจำเลยได้ยื่นคำให้การต่อสู้คดีตามกฎหมายแล้ว แต่ โจทก์และจำเลยตกลงกันได้ โดยจำเลยยอมชำระหนี้ให้โจทก์เป็นส่วนใหญ่ คงค้างเล็กน้อย โจทก์ไม่ติดใจเรียกร้อง ในส่วนที่เหลืออีกต่อไป จึงขอถอนฟ้องคดีนี้เสีย ขอศาลได้โปรดกรุณาอนุญาตด้วย
ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด
ลงชื่อ…….(ลายมือชื่อนักศึกษา)…….ทนายโจทก์
คำร้องฉบับนี้ ข้าพเจ้า (ชื่อนักศึกษา) ทนายโจทก์เป็นผู้เรียงและพิมพ์
ลงชื่อ……..(ลายมือชื่อนักศึกษา)……ผู้เรียงและพิมพ์
ข้าพเจ้า………………………..จำเลยไม่ขัดข้องที่โจทก์ขอถอนฟ้อง
ลงชื่อ………………………………..จำเลย
